René Cuperus − 14/11/11, 13:00

Los van de onverwacht intellectuele inhoud, heeft Twitter ook een duidelijk maatschappij-therapeutische functie. Twitter is een permanent gesprek over de wereld, dat betoogt René Cuperus cultuurhistoricus en twitteraar.

Nergens anders dan op twitter hou ik de vinger aan de pols van de eurocrisis
Mensen die twitteren dragen een geheim met zich mee. Niet-twitteraars worden in de waan gelaten dat twitter een heel oppervlakkig en vulgair sociaal medium is.

Ja hoor, inderdaad: op Twitter bericht je aan elkaar met welke shampoo je net onder de douche bent geweest. Of wat je van de kleren van Eva Jinek vindt bij WNL? Klopt. Het is een heel ordinair medium. Totaal anti-intellectueel. 140 tekens tekstruimte per tweet: hoe oppervlakkig kan een mens zijn?

Beste bron
Het beeld dat twitter-analfabeten hebben, bevestigen wij twitteraars maar al te graag. Want waar zij geen idee van hebben, dat is dat twitter ondertussen de beste bron is voor het volgen van het wereldnieuws én de wereldopinie. Nergens anders dan op twitter hou ik de vinger aan de pols van de eurocrisis.

Voortdurend volg ik de tweets van Joseph Stiglitz, Paul Krugman en de Brusselse denktanks. Zij tweeten mij hun laatste columns, blogs of wetenschappelijke voordrachten. Of ze verwijzen door naar de beste nieuwe analyses en statistieken. Ook de eurocrisis-watchers uit eigen polder – Ewald Engelen, Bas Jacobs of Mathijs Bouman – hoef je niet op Uitzending Gemist terug te kijken. Want via hun tweets lees je de hele dag hun laatste analyse van de eurocrisis.

Natuurlijk, je kunt via Twitter prima goed-schuimende shampoomerken met elkaar uitwisselen. Maar door een slimme cocktail te kiezen van mensen, media en organisaties ‘die je volgt’ kun je ook permanent op de hoogte zijn van het meest hete wereldnieuws. En de hele dag door links ontvangen naar de beste analytische stukken uit The New York Times, der Spiegel of de Shanghai Daily.

Tegen al mijn vooroordelen in, heb ik twitter leren kennen als een ongeëvenaard nieuws- en opinie-medium. Daar heeft zelfs The Economist een hele hijs aan.

Los van de onverwacht intellectuele inhoud, heeft Twitter ook een duidelijk maatschappij-therapeutische functie. Twitter is een permanent gesprek over de wereld. Twitteraars maken elkaar onophoudelijk alert op wat boeiend is en de moeite waard. Twitter komt tegemoet aan de enorme duidings- en oriëntatiehonger in onze onvoorspelbare samenleving.

Veel mensen zijn de weg nogal kwijt. Zij hebben, niet geheel ten onrechte, het gevoel dat onze wereld minder dan ooit ‘in control’ is. Geen zinnig mens lijkt nog enig idee te hebben waar onze van traditie en historische continuïteit losgeslagen wereld naartoe op weg is. Elke dag opnieuw begint de wereld from scratch. Dat levert spektakel, avontuur en onzekerheid op. En die schreeuwen om gesprek, duiding en interpretatie. Daarin voorziet al dat getwitter.

Allercoolste televisieprogramma’s
Twitter raakt hier precies dezelfde snaar als de allercoolste televisieprogramma’s van dit moment: De Wereld Draait Door, Pauw & Witteman en de voetbalkletsprogramma’s. Tezamen vormen zij onze National Keukentafel. Iedere avond schuiven we ‘met z’n allen’ aan om onze wereld op drift door te nemen, te duiden en te bezweren. Vertrouwde BN’ers delen met ons hun reactie op onze doordraaiende en doorgedraaide wereld. Zij spreken zich uit over wat deugt en niet deugt. Oriëntatie in bange tijden.

Daaraan bestaat een enorme behoefte. De traditionele bakens in onze hypercomplexe samenleving zijn uitgedoofd. Oude ideologieën, de zuilen, het geloof, herkenbare beroepen, de familie: allemaal verdwenen of verzwakt. De klassieke saamhorigheid-producerende instellingen, zoals volkspartijen, vakbonden, kerken of kranten, lijken allemaal aan de verkeerde kant van de geschiedenis terecht te komen.

Schaduwzijde
In zijn Bart Tromp-lezing sprak de historicus Jan Bank onlangs over de schaduwzijde van de secularisatie. ‘De kerk was een verbindende schakel tussen diverse delen van de maatschappij. Ze schiep cohesie en had – om in de termen van vandaag te spreken – een verhaal. In de versplinterde en geatomiseerde samenleving van nu – de tegenkant van de individualisering – en gegeven een sterk vlottend electoraat zouden we nog wel eens kunnen terugverlangen naar zo’n verband; naar voormannen en voorvrouwen die een dergelijke boodschap van saamhorigheid in alle hoeken van de maatschappij kunnen uitdragen.’

Tot die tijd zullen we het met onze Nationale Keukentafel moeten doen. Met Twitter, DWDD, P&W en Johan Derksen. Die produceren iets van saamhorigheid in onze versplinterde en verweesde samenleving en vergezellen ons naar the Unknown Unknowns.

René Cuperus is cultuurhistoricus en columnist van de Volkskrant.